Hoogwater en gezondheidsrisico's

De kans dat u ook daadwerkelijk ziek wordt, na contact met het slib of water is klein. Alleen als u dagelijks, gedurende langere tijd contact heeft of als er niet goed opgeruimd wordt loopt u meer risico.

De ervaring leert dat het kan gaan om zware metalen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) en minerale oliën.

Door het intensieve hand-mond-gedrag van kleine kinderen krijgen zij bij het spelen met het slib ook daadwerkelijk kleine hoeveelheden bodem binnen. Geschat wordt dat kleine kinderen 200 milligram grond per speeldag opeten. De GGD heeft een risicoanalyse gemaakt voor kleine kinderen op grond van de slibanalyses van de negentiger jaren. Hieruit blijkt dat het risico bij veelvuldige blootstelling niet geheel uit te sluiten is. Daarom adviseren wij om kinderen niet direct in het slib te laten spelen en op plaatsen waar kinderen veel spelen toe te zien op goede verwijdering van het slib. Denk hierbij aan de tuinen, kinderspeelplaatsen, zandbakken.

Wanneer kinderen of volwassenen wel met het slib in aanraking zijn geweest, is het extra belangrijk om de handen goed te wassen voor het eten.

Als u de onderstaande maatregelen neemt dan is de kans dat u gezondheidsklachten krijgt zeer klein. Mocht u toch klachten krijgen zoals irritatieklachten, dan zijn deze weer snel voorbij. Als u irritatieklachten op uw huid heeft, spoel deze plek dan goed af met veel lauwwarm water.

Heeft u last van luchtwegklachten zorg dan voor frisse lucht. Ga naar buiten of zet ramen en deuren zoveel mogelijk open om te ventileren. Blijven de klachten aanhouden neem dan contact op met uw huisarts. Er kan ook een andere oorzaak zijn.

Voorzorgsmaatregelen:

• Lange kleding
• Handschoenen
• Laarzen
• Veiligheidsbril
• Mondmasker (zoals bij Corona)

Hygiëne maatregelen:

• Handen/gezicht wassen met water en zeep
• Regelmatig kleding verschonen en wassen (bij voorkeur op hogere temperatuur)
• Raak ogen/mond en neus niet aan met ongewassen handen
• Let op met eten/drinken
• Bij uittrekken en afdoen van beschermingsmiddelen let op met hygiëne, tip: handschoenen en mondmasker als laatst uit trekken.

Neem contact op met uw gemeente om na te gaan hoe u dit het beste kunt afvoeren.

Als het water uit de woning is verdwenen en het slib en andere afvalresten zijn opgeruimd, kunnen de stoffen die stank veroorzaken u niet meer ziek maken. Dit neemt niet weg dat de geur wel hinderlijk kan zijn. Het ervaren van geurhinder is ook een nadelig gezondheidseffect en kan bij sommige mensen leiden tot indirecte gezondheidseffecten zoals hoofdpijn of misselijkheid. Goed blijven ventileren, indien nodig geholpen door bijvoorbeeld bouwventilatoren, is daarom belangrijk.

Vocht- en schimmelplekken in de woning kunnen gezondheidsklachten veroorzaken of bestaande klachten verergeren (zie ook www.ggdzl.nl/gezondwonen). Voor een goede gezondheid van bewoners is het belangrijk dat er geen vocht en schimmel in woon- en slaapvertrekken van een woning aanwezig zijn. Dus is het belangrijk om zowel overdag als ’s nachts te zorgen voor verse lucht in de woning. U kunt onder andere ventileren door ramen open te zetten maar ook door een mechanisch ventilatiesysteem (indien aanwezig) aan te zetten. Daarnaast adviseert de GGD om ook mogelijkheden te bekijken om dit proces te versnellen: bijvoorbeeld bouwventilatoren en ontvochtigers. Mensen met bestaande luchtwegklachten of andere ziektes wordt geadviseerd om in overleg met de huisarts te bekijken of een verblijf in een (tijdelijk) vochtige woning verantwoord is.

Gewassen die na terugtrekking van het water geplant of gezaaid gaan worden en later in het jaar geoogst worden.

Wat de consequentie is voor de gewassen die geteeld worden op met slib verontreinigde grond is vooraf niet met zekerheid te zeggen. Opname in gewassen van schadelijke stoffen uit de bodem is behalve van het bodemgehalte, afhankelijk van de bodemeigenschappen, het soort gewas, diepte, aard van de verontreiniging en van de zuurgraad van de bodem. Uit eerder onderzoek van gewassen op ondergelopen Geuloevers en van de Universiteit Maastricht in proeftuinen na de Maasoverstromingen in de negentiger jaren, is gebleken dat de gehalten aan zware metalen niet of nauwelijks hoger zijn t.o.v. de normaal in Nederland gevonden gehalten. Wanneer schoonmaak plaatsvindt volgens het advies zal de verontreiniging weinig gevolgen hebben voor gewassen die hier geteeld zullen worden. Het slib dat achterblijft in de eerder ondergelopen gebieden is doorgaans niet meer verontreinigd dan de reeds aanwezige bodem. In gebieden die voor het eerst onderliepen kan de bodemkwaliteit iets slechter worden.

Verwijder al het zichtbare slib. Bij de gemeente kunt u navragen hoe u dit slib het beste kunt afvoeren. Naast het verwijderen van het slib is het belangrijk dat grond waarin men gewassen wil gaan telen niet zuur is (pH ≥ 7, eventueel bekalken) en goed bemest wordt, omdat daarmee voor een groot deel voorkomen wordt dat zware metalen in de planten worden opgenomen.

Ja. Want het kan niet worden uitgesloten dat tijdens het hoogwater enkele particuliere drinkwaterwinningen microbieel verontreinigd zijn. Wanneer water uit een particuliere winning voor huishoudelijk gebruik bedoeld is, kan humane blootstelling en daarmee gepaard gaande mogelijke risico’s niet worden uitgesloten.

Drinken van melk of eten van eieren en vlees blijft gewoon mogelijk.

Advies van het RIVM, na overleg met Wageningen Food Safety Research voor veehouders:

• Twee maanden binnen houden van klein vee is niet nodig.
• Alvorens de dieren weer in de wei te laten, dient de wei geïnspecteerd te worden en waar mogelijk dienen restanten slib weggehaald te worden, bijvoorbeeld door daar waar mogelijk het weiland te besproeien danwel om een regenbui af te wachten.
• In geval eieren worden gegeten van eigen pluimvee, wordt geadviseerd om de dieren te voeren vanuit een bak en om het voer niet over de grond uit te strooien.